Jak budować pozytywną kulturę bezpieczeństwa w firmie?

Bezpieczeństwo pracy to nie tylko przepisy i procedury. To codzienne postawy i wartości, które decydują o tym, czy firma ma prawdziwie pozytywną kulturę bezpieczeństwa. W polskich firmach budowlanych i produkcyjnych często działa się reaktywnie – dopiero, gdy coś się wydarzy. Tymczasem prawdziwa zmiana zaczyna się od ludzi i od kultury, którą może wspierać technologia.

Dlaczego kultura bezpieczeństwa jest kluczowa?

Nawet najbardziej szczegółowe instrukcje nie zadziałają, jeśli pracownicy nie czują, że BHP to ich odpowiedzialność. Pozytywna kultura bezpieczeństwa oznacza, że każdy – od pracownika na hali po dyrektora – reaguje na zagrożenia, zgłasza je i wierzy, że jego działania mają znaczenie.

Gdy przyjrzymy się firmom o najniższych wskaźnikach wypadkowości, zauważymy pewien wspólny mianownik: wszystkie one rozwinęły kulturę, w której bezpieczeństwo jest integralną częścią codziennych operacji. Nie jest to przypadek – to efekt świadomego budowania odpowiednich postaw i zachowań.

Filary pozytywnej kultury bezpieczeństwa

Budowanie takiej kultury opiera się na trzech fundamentalnych filarach, które wzajemnie się wzmacniają i uzupełniają. Każdy z nich wymaga czasu, konsekwencji i odpowiednich narzędzi do skutecznej implementacji.

1. Otwarta komunikacja

Pracownicy muszą czuć, że mogą bez obaw mówić o ryzykach i incydentach. Otwarta komunikacja sprawia, że informacje nie giną w hierarchii, a zagrożenia są szybko usuwane. Proste, mobilne rozwiązania mogą ten proces wesprzeć – ułatwiają zgłaszanie i zapewniają transparentność.

2. Ciągła nauka i doskonalenie

Kultura bezpieczeństwa to proces, nie projekt jednorazowy. Każdy incydent czy inspekcja to okazja do nauki. Dzięki raportom i analizom można nie tylko zamknąć sprawę, ale też wyciągnąć wnioski i poprawić procedury.

Oprogramowanie do zarządzania BHP

3. Silne przywództwo i zaangażowanie

Jeśli kierownictwo nie pokazuje, że bezpieczeństwo jest priorytetem, trudno oczekiwać tego od pracowników. Liderzy muszą aktywnie uczestniczyć w procesach BHP, wspierać pracowników i reagować na ich sygnały.

Nowoczesne narzędzia mogą im w tym pomóc – dostarczając rzetelnych danych i pokazując, jakie działania naprawcze zostały wdrożone.

Sprawdź, case study firmy DORACO

Źródło: Freepik

Typowe bariery w Polskich firmach budowlanych i produkcyjnych 

Mimo rosnącej świadomości znaczenia kultury bezpieczeństwa, polskie firmy nadal borykają się z szeregiem charakterystycznych barier, które hamują rozwój pozytywnych postaw wobec BHP.

Pierwszą i być może najczęściej spotykaną barierą jest trudność w zgłaszaniu niezgodności. Tradycyjne formularze papierowe, skomplikowane arkusze Excel i nieelastyczne moduły ERPy. często zniechęcają pracowników do działania. Proces zgłoszenia staje się tak czasochłonny i skomplikowany, że pracownicy wolą „przejść obok” problemu niż go dokumentować.

Kolejnym istotnym problemem jest brak mobilności rozwiązań. Pracownik na budowie czy linii produkcyjnej zwyczajnie nie ma dostępu do biurowych systemów w momencie, gdy zauważa zagrożenie. Gdy dotychczasowe narzędzia wymagają od niego przerwania pracy, udania się do biura i wypełnienia skomplikowanego formularza, szanse na zgłoszenie drastycznie maleją.

Równie problematyczny jest brak informacji zwrotnej – sytuacja, w której zgłoszenia „giną w papierach” i nikt nie wie, co się z nimi dzieje. Pracownicy, którzy nie otrzymują żadnego feedback’u na swoje zgłoszenia, szybko tracą motywację do dalszego angażowania się w procesy bezpieczeństwa.

Te bariery tworzą błędne koło: skomplikowane procesy zniechęcają do zgłaszania, brak zgłoszeń sprawia, że problemy pozostają nierozwiązane, a to z kolei pogłębia przekonanie, że „i tak nic się nie zmieni”.

Źródło: Freepik

Jak technologia wspiera kulturę bezpieczeństwa?

Współczesna technologia oferuje narzędzia, które mogą skutecznie przełamać opisane wyżej bariery i stać się katalizatorem pozytywnych zmian w kulturze bezpieczeństwa.

Łatwe zgłaszanie zagrożeń to pierwszy obszar, gdzie technologia przynosi natychmiastowe korzyści. Nowoczesna aplikacja BHP pozwala pracownikowi dodać zdjęcie problemu i jego opis dosłownie w kilka minut, bezpośrednio z miejsca, gdzie zauważył zagrożenie. Eliminuje to frustrację związaną ze skomplikowanymi procedurami i znacznie zwiększa prawdopodobieństwo zgłoszenia.

Automatyzacja procesów bezpieczeństwa to kolejny kluczowy element. Dzięki niej każde zgłoszenie automatycznie otrzymuje przypisaną osobę odpowiedzialną, a system niezawodnie pilnuje terminów realizacji. Menedżerowie nie muszą już ręcznie śledzić statusu każdego zgłoszenia – system robi to za nich, wysyłając przypomnienia i eskalując sprawy, które przekraczają założone terminy.

Szybki feedback dla pracowników to element, który buduje zaufanie i motywuje do dalszego zaangażowania. Gdy pracownik otrzymuje informację, że jego zgłoszenie zostało rozpatrzone i problem rzeczywiście został rozwiązany, czuje, że jego wysiłki mają sens. To pozytywne doświadczenie zachęca go do dalszego aktywnego uczestnictwa w kulturze bezpieczeństwa.

Wreszcie, dane i analityka dostarczają menedżerom i zarządowi rzetelnych informacji potrzebnych do podejmowania trafnych decyzji. Raporty w czasie rzeczywistym pozwalają na szybkie identyfikowanie trendów, obszarów problemowych i skuteczności wdrażanych działań naprawczych.

Źródło: Freepik

Korzyści płynące z pozytywnej kultury bezpieczeństwa

Inwestycja w budowanie pozytywnej kultury bezpieczeństwa przynosi wymierne korzyści, które można pogrupować w kilka kluczowych obszarów.

Mniej wypadków i przestojów to najoczywistsza, ale wcale nie jedyna korzyść. Pozytywna kultura bezpieczeństwa realnie zmniejsza liczbę incydentów, co przekłada się bezpośrednio na ograniczenie kosztów i strat związanych z przerwami w produkcji, naprawami sprzętu czy odszkodowaniami.

Wyższe zaangażowanie pracowników to korzyść często niedoceniana, ale niezwykle wartościowa. Gdy ludzie widzą, że ich głos się liczy i ma realny wpływ na poprawę warunków pracy, BHP przestaje być obowiązkiem narzuconym odgórnie, a staje się wspólną odpowiedzialnością całego zespołu.

Lepsza reputacja firmy w branży ułatwia współpracę z wymagającymi kontrahentami i może stać się znaczącą przewagą konkurencyjną. Coraz więcej firm przy wyborze partnerów biznesowych bierze pod uwagę ich standardy bezpieczeństwa, a pozytywna reputacja w tym obszarze otwiera drzwi do bardziej prestiżowych projektów.

Niższe koszty operacyjne to efekt dwutorowy: z jednej strony mniej wypadków oznacza mniejsze koszty bezpośrednie (odszkodowania, kary, przestoje), z drugiej – automatyzacja procesów bezpieczeństwa pozwala zaoszczędzić dziesiątki godzin pracy administracyjnej każdego miesiąca.
Przejrzystość i lepsze decyzje to korzyść szczególnie ważna dla kierownictwa. Rzetelne dane o zdarzeniach, trendach i skuteczności działań naprawczych wspierają menedżerów i zarząd w podejmowaniu trafnych, opartych na faktach decyzji strategicznych.

Zgodność z przepisami bez nadmiernej biurokracji to efekt naturalnego wbudowania wymagań prawnych w codzienne praktyki. Gdy procesy bezpieczeństwa są intuicyjne i wspierane odpowiednimi narzędziami, wymagania prawne są spełniane automatycznie, bez konieczności dodatkowych, czasochłonnych działań administracyjnych.

Kontekst branżowy

Różne branże stoją przed specyficznymi wyzwaniami związanymi z budowaniem kultury bezpieczeństwa, które wymagają dostosowanych rozwiązań.

W budownictwie szczególnym wyzwaniem jest praca z podwykonawcami, często pracownikami z zagranicy, którzy nie zawsze znają polskie przepisy czy specyfikę lokalnych standardów bezpieczeństwa. Tradycyjne, tekstowe formularze i procedury mogą być dla nich barierą nie do przejścia. Proste ikony, intuicyjny interfejs i możliwość zrobienia zdjęcia zamiast wypełniania skomplikowanego formularza pozwalają im realnie włączyć się w kulturę bezpieczeństwa, niezależnie od bariery językowej.

W przemyśle dominują często przestarzałe rozwiązania: arkusze Excel, moduły ERP zaprojektowane do innych celów, czy platformy typu SharePoint. Te narzędzia, choć funkcjonalne w środowisku biurowym, zupełnie nie nadają się do użycia na hali produkcyjnej. Mobilne, dedykowane narzędzia wspierają szybkie zgłoszenia, inspekcje i raportowanie bez zbędnej biurokracji, dostosowując się do rytmu pracy produkcyjnej.

Podsumowanie

Pozytywna kultura bezpieczeństwa to znacznie więcej niż suma swoich składników. To synergiczne połączenie otwartej komunikacji, ciągłej nauki i silnego przywództwa, które tworzy środowisko, w którym bezpieczeństwo staje się naturalną częścią codziennej pracy.

Nowoczesne technologie, takie jak aplikacje BHP i dedykowane oprogramowanie do zarządzania bezpieczeństwem, nie mogą zastąpić kultury – ale mogą ją skutecznie wspierać. Ułatwiają pracownikom zgłaszanie problemów, pomagają menedżerom w szybkim reagowaniu, a zarządom dostarczają rzetelnych danych potrzebnych do podejmowania trafnych decyzji strategicznych.

Ostatecznie, inwestycja w pozytywną kulturę bezpieczeństwa to inwestycja w przyszłość organizacji – w jej ludzi, reputację i długoterminową rentowność. W dzisiejszym konkurencyjnym środowisku biznesowym firmy, które potrafią skutecznie połączyć wysokie standardy bezpieczeństwa z operacyjną efektywnością, zyskują przewagę, której trudno jest dorównać.

Autor

Gavin Coyle

CEO – COYLE GROUP

Zapytaj o wycenę

Umów Demo

Artykuły powiązane